10 کاربرد اصلی هوش مصنوعی در آموزش که باید بدانید!

هوش مصنوعی (AI) در سال‌های اخیر تحولات چشمگیری در صنایع مختلف ایجاد کرده است و یکی از حوزه‌هایی که از این فناوری بیشترین بهره را برده، آموزش و یادگیری است. ظهور سیستم‌های هوشمند، پردازش داده‌های کلان و الگوریتم‌های یادگیری ماشین امکان ارائه‌ی آموزش‌های شخصی‌سازی‌شده، بهبود روش‌های تدریس و تسهیل یادگیری را فراهم کرده‌اند.

امروزه هوش مصنوعی در آموزش به‌عنوان ابزاری برای افزایش بهره‌وری معلمان، بهبود تجربه‌ی یادگیری دانش‌آموزان و ایجاد روش‌های نوین ارزیابی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از معلمان مجازی گرفته تا سیستم‌های تشخیص گفتار و تحلیل داده‌های یادگیری، هوش مصنوعی در حال تغییر شیوه‌های سنتی آموزش است.

مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در آموزش

در این مقاله به بررسی کاربردهای مختلف هوش مصنوعی در آموزش می‌پردازیم و نقش آن را در آینده‌ی یادگیری تحلیل خواهیم کرد. اما قبل از معرفی این 10 کاربرد خوب است بدانید هوش مصنوعی چیست؟ و چه ویژگی های دارد؟ 

سیستم‌های هوش مصنوعی با وارد کردن حجم زیادی از داده‌های برچسب‌گذاری شده، تحلیل داده‌ها برای یافتن همبستگی‌ها و الگوها و استفاده از این الگوها برای پیش‌بینی وضعیت‌های احتمالی در آینده کار می‌کنند.

1. آموزش شخصی‌سازی‌شده

یکی از مهم‌ترین مزایای هوش مصنوعی در آموزش امکان ارائه‌ی محتوای شخصی‌سازی‌شده بر اساس نیازها و توانایی‌های هر دانش‌آموز است. در روش‌های سنتی تدریس تمام دانش‌آموزان یک محتوای یکسان دریافت می‌کنند، اما با استفاده از فناوری هوش مصنوعی، سیستم‌های یادگیری تطبیقی (Adaptive Learning) می‌توانند نقاط قوت و ضعف هر فرد را شناسایی کرده و متناسب با آن محتوای آموزشی مناسب را ارائه دهند. آموزش شخصی‌سازه‌شده باعث افزایش سرعت یادگیری و بهبود عملکرد دانش‌آموزان می‌شود.

به‌عنوان مثال، Khan Academy و Coursera از هوش مصنوعی برای تنظیم سطح دشواری تمرینات بر اساس عملکرد کاربران استفاده می‌کنند. همچنین سیستم‌هایی مانند Smart Sparrow می‌توانند محتوای درسی را به‌صورت خودکار متناسب با سطح درک دانش‌آموز تنظیم کنند. فناوری آموزش شخصی‌سازی‌شده نه‌تنها برای یادگیری دانش‌آموزان در مدارس بلکه برای آموزش‌های حرفه‌ای و دانشگاهی نیز مفید است.

اگر به دنبال یادگیری برنامه نویسی با هوش مصنوعی هستید مقاله “ابزار هوش مصنوعی برای برنامه‌ نویسی” را مطالعه کنید.

در آینده، آموزش شخصی‌سازی‌شده به کمک هوش مصنوعی می‌تواند به یادگیری مادام‌العمر کمک کند. با پیشرفت سیستم‌های تحلیل داده برنامه‌های درسی به‌طور کاملا دینامیک و متناسب با نیازهای فردی تنظیم خواهند شد. همچنین احتمالا هوش مصنوعی می‌تواند به‌طور مستقیم و بدون نیاز به معلم انسانی راهنمای یادگیری برای هر فرد باشد.

2. معلم‌های مجازی و دستیارهای هوشمند

یکی دیگر از کاربردهای مهم هوش مصنوعی توسعه‌ی معلم‌های مجازی و دستیارهای آموزشی هوشمند است که می‌توانند به دانش‌آموزان در حل مسائل درسی و درک بهتر مفاهیم کمک کنند، به‌صورت ۲۴ ساعته در دسترس و پاسخگوی سؤالات دانش‌آموزان باشند. برخلاف معلمان انسانی که زمان محدودی برای کمک به هر دانش‌آموز دارند، معلمان مجازی می‌توانند به‌طور هم‌زمان به هزاران نفر کمک کنند.

به‌عنوان مثال، ChatGPT و دیگر چت‌بات‌های آموزشی مانند Socratic، می‌توانند توضیحات مفصلی درباره‌ی موضوعات مختلف ارائه دهند و حتی در حل مسائل ریاضی یا نگارش مقالات کمک کنند. دستیارهای هوشمند در محیط‌های یادگیری آنلاین و برای افرادی که نیاز به پشتیبانی فوری دارند، بسیار مفید هستند.

در آینده معلمان مجازی می‌توانند جایگزین کلاس‌های سنتی شوند و حتی دوره‌های آموزشی کاملا مبتنی بر هوش مصنوعی ارائه دهند. پیشرفت در حوزه‌ی رباتیک نیز می‌تواند به ساخت روبات‌های معلم فیزیکی منجر شود که در مدارس حضور فیزیکی داشته باشند و نقش معلمان را ایفا کنند.

بیشتر بخوانید: chatgpt چیست؟ آنچه باید درباره چت جی پی تی بدانید

3. تصحیح خودکار آزمون‌ها و تکالیف

تصحیح آزمون‌ها یکی از وظایف زمان‌بر معلمان است که می‌تواند با کمک هوش مصنوعی به‌طور خودکار انجام شود. سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند آزمون‌های چندگزینه‌ای، پر کردن جای خالی و حتی برخی از انواع پاسخ‌های تشریحی را تصحیح کنند. این فناوری نه‌تنها در وقت معلمان صرفه‌جویی می‌کند، بلکه امکان ارائه‌ی بازخورد فوری به دانش‌آموزان را نیز فراهم می‌سازد.

به‌عنوان مثال، ابزارهایی مانند Google Forms به معلمان اجازه می‌دهند تا آزمون‌های خود را به‌صورت خودکار تصحیح کنند. همچنین نرم‌افزارهای پردازش زبان طبیعی مانند Grammarly و Turnitin برای بررسی و اصلاح مقالات دانش‌آموزان به کار می‌روند، پلتفرم‌هایی که نه‌تنها می‌توانند اشتباهات گرامری و نگارشی را اصلاح ‌کنند، بلکه می‌توانند میزان سرقت ادبی را نیز تشخیص دهند.

در سال‌های آینده صحیح آزمون‌های تشریحی و حتی خلاقانه نیز توسط هوش مصنوعی انجام خواهد شد. هوش مصنوعی قادر خواهد بود متن‌های دانش‌آموزان را تحلیل کرده و نمره‌گذاری دقیقی ارائه دهد، حتی در زمینه‌هایی مانند هنر و ادبیات که نیاز به تحلیل کیفی دارند.

4. تحلیل عملکرد دانش‌آموزان و ارائه بازخورد دقیق

سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند داده‌های مربوط به عملکرد دانش‌آموزان را تجزیه‌وتحلیل کرده و به معلمان و والدین اطلاعات دقیقی درباره روند پیشرفت آن‌ها ارائه دهند. به کمک فناوری تحلیل عملکرد دانش‌آموزان می‌توان میزان مشارکت دانش‌آموزان، نمرات و الگوهای یادگیری، نقاط ضعف و قوت هر فرد را شناسایی کرده و مطابق با تحلیل‌های بدست آمده آموزش شخصی‌سازی‌شده برای هر دانش‌آموز طراحی کرد.

سیستم‌های Learning Analytics که در بسیاری از دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانند داده‌های مربوط به شرکت در کلاس‌ها، انجام تکالیف و میزان موفقیت در آزمون‌ها را بررسی و به معلمان کمک کنند تا روش‌های تدریس خود را بهینه کنند. ابزارهای تحلیل‌عملکرد به یادگیرندگان نیز کمک می‌کنند تا با دریافت بازخوردهای دقیق، عملکرد خود را بهبود ببخشند.

5. آموزش زبان با هوش مصنوعی

هوش مصنوعی نقش مهمی در یادگیری زبان‌های جدید ایفا می‌کند. برنامه‌های یادگیری زبان مانند Duolingo و Babbel و Rosetta Stone از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای ارائه‌ی تمرینات تعاملی و متناسب با سطح یادگیری کاربر استفاده می‌کنند. سیستم‌های آموزش زبان با تجزیه‌وتحلیل نحوه‌ی پاسخگویی کاربران، تمرینات سفارشی‌سازی‌شده‌ای ارائه می‌دهند که به بهبود مهارت‌های شنیداری، گفتاری، خواندن و نوشتن کمک می‌کند.

علاوه بر این، برخی از سیستم‌های آموزش زبان با هوش مصنوعی از فناوری تشخیص گفتار برای اصلاح تلفظ کاربران استفاده می‌کنند. برای مثال Google Assistant و Apple Siri می‌توانند به‌عنوان ابزارهای تمرین مکالمه عمل و به کاربران کمک کنند تا لهجه و تلفظ خود را تقویت کنند.

انتظار می‌رود که در آینده با پیشرفت تشخیص گفتار و پردازش زبان طبیعی، هوش مصنوعی بتواند به‌عنوان یک مربی خصوصی برای یادگیری زبان عمل کند.

6. واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در آموزش

فناوری‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) دانش‌آموزان را قادر می‌سازند به‌صورت تعاملی و عملی مفاهیم درسی را تجربه کنند. فناوری‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، محیط‌های شبیه‌سازی‌شده‌ای ایجاد می‌کنند که یادگیری را مؤثرتر و جذاب‌تر می‌سازند.

به‌عنوان مثال، دانشجویان پزشکی می‌توانند با استفاده از هدست‌های VR، عمل‌های جراحی را به‌صورت مجازی تمرین کنند بدون اینکه نیاز به حضور در اتاق عمل داشته باشند. همچنین دروس تاریخ و جغرافیا می‌توانند از واقعیت افزوده برای نمایش سه‌بعدی مکان‌های تاریخی استفاده کنند.

7. دسترسی به آموزش برای افراد دارای نیازهای ویژه

هوش مصنوعی نقش مهمی در ایجاد فرصت‌های آموزشی برای افراد دارای معلولیت دارد. ابزارهای تبدیل متن به گفتار، نرم‌افزارهای تشخیص صدا و زیرنویس خودکار به افرادی که دچار مشکلات بینایی یا شنوایی هستند کمک می‌کنند تا راحت‌تر به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشند.

مثلا Microsoft Immersive Reader می‌تواند متن‌ها را با صدای بلند بخواند و به دانش‌آموزانی که مشکلات خواندن دارند کمک کند. همچنین فناوری‌های هوش مصنوعی می‌توانند به دانش‌آموزان مبتلا به اوتیسم در یادگیری مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی کمک زیادی کنند.

در آینده هوش مصنوعی می‌تواند آموزش را برای افراد دارای نیازهای ویژه کاملا شخصی‌سازی کند. فناوری‌های هوش مصنوعی می‌توانند به افراد دارای مشکلات یادگیری مانند اوتیسم و دیسلکسیا نیز چیزی بیاموزند.

8. کاهش وظایف اداری معلمان

معلمان زمان زیادی را صرف انجام کارهای اداری مانند ثبت نمرات، مدیریت حضور و غیاب و برنامه‌ریزی دروس می‌کنند. هوش مصنوعی می‌تواند با خودکارسازی بسیار از این فرآیندها، به معلمان کمک کند تا زمان بیشتری را صرف تدریس کنند. ابزارهایی مانند PowerSchool و Scribble Data در زمینه‌ی پردازش داده‌های دانش‌آموزان و مدیریت کلاس‌های آنلاین بسیار کاربردی هستند.

هوش مصنوعی توانسته تغییرات چشمگیری در روش‌های یادگیری ایجاد کند. امروزه ابزارهای هوش مصنوعی در آموزش به معلمان و دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا فرآیند یادگیری را هوشمندتر و شخصی‌سازی‌شده‌تر تجربه کنند.

9. ایجاد محتوای آموزشی هوشمند

هوش مصنوعی می‌تواند در تولید محتوای آموزشی سفارشی مانند خلاصه‌نویسی متون، ایجاد آزمون‌های خودکار و تولید ویدیوهای آموزشی کمک کند. برای مثال Quizlet از هوش مصنوعی برای تولید فلش‌کارت‌های شخصی‌سازی‌شده استفاده می‌کند که به بهبود حافظه و یادگیری کمک می‌کنند.

در آینده کتاب‌های درسی و محتوای آموزشی به‌طور خودکار و بر اساس نیازهای هر دانش‌آموز تولید خواهند شد و معلمان و دانش‌آموزان می‌توانند محتوای سفارشی‌شده برای موضوعات خاص تولید کنند.

10. یادگیری مبتنی بر بازی (Gamification)

استفاده از بازی‌ها در یادگیری باعث افزایش انگیزه و تعامل دانش‌آموزان می‌شود. بازی‌هایی مانند Minecraft: Education Edition از هوش مصنوعی برای طراحی چالش‌های آموزشی استفاده می‌کنند که به توسعه‌ی مهارت‌های تفکر انتقادی و حل مسئله کمک می‌کند.

در آینده‌‌ی نه‌چندان دور، سیستم‌های یادگیری به‌شدت بر پایه‌ی بازی‌سازی و شبیه‌سازی خواهند بود. آموزش دیگر به روش‌های خسته‌کننده‌ی ‌سنتی انجام نمی‌شود بلکه یادگیری از‌طریق بازی‌های هوشمند، تعاملی و جذاب پیش خواهد رفت.

جمع‌بندی

هوش مصنوعی در حال متحول کردن شیوه‌ی یادگیری و آموزش است. از آموزش شخصی‌سازی‌شده گرفته تا دستیارهای هوشمند، واقعیت مجازی، ارزیابی خودکار و تحلیل عملکرد دانش‌آموزان، همه‌ی این فناوری‌ها باعث افزایش کارایی و کیفیت آموزش شده‌اند. پیشرفت‌های صورت گرفته در هوش مصنوعی به دانش‌آموزان و معلمان کمک می‌کند تا فرآیند یادگیری را تعامل‌پذیرتر، کارآمدتر و جذاب‌تر کنند. در آینده، مدارس و دانشگاه‌ها بیشتر به سمت دیجیتالی شدن خواهند رفت و هوش مصنوعی نقش کلیدی‌تری در ارائه‌ی آموزش مادام‌العمر و رفع موانع یادگیری ایفا خواهد کرد.

 اهورا با ارائه خدماتی نظیر پلتفرم پردازش گرافیکی ، فضای ذخیره سازی ابری و مشاوره تخصصی، به‌طور همه‌جانبه پاسخگوی نیازهای متنوع مشتریان در حوزه هوش مصنوعی است.

سؤالات متداولی که شما می‌پرسید؟ 

1. آیا هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین معلمان انسانی شود؟

هوش مصنوعی می‌تواند بسیاری از وظایف معلمان مانند تصحیح آزمون‌ها، ایجاد محتوا و حتی تدریس مفاهیم اولیه را انجام دهد. بااین‌حال تعامل انسانی، راهنمایی عاطفی و خلاقیت در تدریس هنوز به معلمان انسانی نیاز دارد. بنابراین به‌جای جایگزینی کامل، هوش مصنوعی به‌عنوان ابزاری کمکی برای بهبود کیفیت آموزش عمل خواهد کرد.

2. آیا یادگیری ازطریق هوش مصنوعی برای همه دانش‌آموزان موثر است؟

بله، اما میزان اثربخشی آن به شیوه‌ی استفاده از فناوری بستگی دارد. آموزش شخصی‌سازی‌شده مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند برای هر فرد متناسب با نیازهایش تنظیم شود، اما همچنان ممکن است برخی دانش‌آموزان به تعامل انسانی و محیط کلاس درس نیاز داشته باشند.

3. آیا هوش مصنوعی می‌تواند هزینه‌های آموزشی را کاهش دهد؟

بله، استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند هزینه‌های آموزشی را با کاهش نیاز به منابع چاپی، کلاس‌های فیزیکی و نیروی انسانی برای وظایف اداری کاهش دهد.

منابع:

Classpoint

 Appinventiv