در دنیای امروز فناوری اطلاعات بهسرعت در حال پیشرفت است و یکی از مفاهیم کلیدی که تحول بزرگی در مدیریت منابع سختافزاری و نرمافزاری ایجاد کرده، مجازیسازی است. این تکنولوژی به سازمانها و کاربران امکان میدهد تا از منابع فیزیکی به شکلی بهینهتر و کارآمدتر استفاده کنند.
مجازیسازی به فرآیندی اطلاق میشود که در آن یک لایهی انتزاعی بین سختافزار و نرمافزار ایجاد میشود تا امکان اجرای چندین سیستمعامل یا برنامه بهطور همزمان روی یک سختافزار فیزیکی فراهم گردد. این فناوری نه تنها باعث کاهش هزینههای سختافزاری میشود، بلکه بهرهوری را افزایش داده و مدیریت زیرساختهای فناوری اطلاعات را سادهتر میکند. در مقالهی پیشرو از وبلاگ اهورا به بررسی مفهوم مجازیسازی، انواع آن، مزایا و معایب و کاربردهای آن در دنیای فناوری اطلاعات خواهیم پرداخت.
مجازی سازی چیست؟
مجازیسازی فناوری پیشرفتهای است که به کاربران امکان میدهد منابع سختافزاری و نرمافزاری را بهصورت انتزاعی مدیریت کنند. در این فناوری یک لایهی نرمافزاری بین سختافزار فیزیکی و سیستمعامل ایجاد میشود که به چندین سیستمعامل یا برنامه اجازه میدهد همزمان روی یک سختافزار واحد اجرا شوند.
هدف اصلی مجازیسازی بهینهسازی استفاده از منابع فیزیکی، کاهش هزینهها، افزایش بهرهوری و انعطافپذیری در مدیریت زیرساختهای فناوری اطلاعات است. این فناوری در محیطهای مختلفی از جمله مراکز داده، رایانش ابری، توسعه و آزمایش نرمافزار و حتی رایانههای شخصی کاربرد دارد.
مجازیسازی ازطریق نرمافزارهایی به نام هایپروایزر (Hypervisor) انجام میشود که بهعنوان لایهای واسط بین سیستمعامل و سختافزار عمل کرده و امکان اجرای چندین سیستمعامل را روی یک دستگاه فراهم میکند. این فناوری در حوزههای مختلفی مانند مجازیسازی سرورها، دسکتاپ ها، شبکهها، ذخیرهسازی و برنامهها مورد استفاده قرار میگیرد.
تاریخچهی مجازیسازی
مجازیسازی مفهومی است که قدمتی چند دهساله دارد و از دههی ۱۹۶۰ میلادی مورد توجه قرار گرفته است. این فناوری ابتدا برای استفاده در رایانههای مینفریم (Mainframe) توسعه یافت. شرکت IBM یکی از اولین پیشگامان این حوزه بود که برای بهینهسازی استفاده از سختافزارهای گرانقیمت، سیستمهایی طراحی کرد که امکان اجرای چندین پردازش بهطور همزمان را فراهم میکردند.
در دههی ۱۹۷۰ مجازیسازی به فناوری رایجی در مراکز داده تبدیل شد، اما با ظهور رایانههای شخصی (PC) در دههی ۱۹۸۰ و کاهش هزینهی سختافزار، این فناوری کمتر مورد توجه قرار گرفت. با این حال در اوایل دههی ۲۰۰۰ نیاز به افزایش بهرهوری سرورها و کاهش هزینههای زیرساخت فناوری اطلاعات، مجازیسازی را دوباره به راهکاری محبوب تبدیل کرد.
در همین دوره شرکتهایی مانند VMware ،Microsoft و Citrix ابزارهای قدرتمندی برای مجازیسازی توسعه دادند. با گسترش رایانش ابری در دههی ۲۰۱۰، این فناوری اهمیت بیشتری پیدا کرد و امروزه یکی از ارکان اصلی مدیریت زیرساختهای فناوری اطلاعات در سازمانها و مراکز داده بهشمار میرود.
کاربردهای مهم ماشین مجازی
ماشین مجازی (Virtual Machine) محیط شبیهسازیشدهی نرمافزاری است که مانند رایانهی واقعی عمل میکند. این فناوری امکان اجرای چندین سیستمعامل و برنامه را بهطور همزمان روی یک سختافزار فیزیکی فراهم میآورد. ماشینهای مجازی بهدلیل انعطافپذیری بالا و صرفهجویی در هزینه، کاربردهای متنوعی در دنیای فناوری اطلاعات دارند.
1. ایجاد محیطهای آزمایشی و توسعه نرمافزار
برنامهنویسان و توسعهدهندگان نرمافزار میتوانند از ماشینهای مجازی برای ایجاد محیطهای آزمایشی مستقل استفاده کنند. چنین قابلیتی به آنها کمک میکند که نرمافزارها را در سیستمهای عامل مختلف بررسی کرده و بدون آسیب زدن به سیستم اصلی، خطاها را شناسایی و برطرف کنند. روش یادشده برای آزمایش بدافزارها و تحقیقات امنیت سایبری نیز بسیار کاربردی است.
2. اجرای چندین سیستمعامل روی یک دستگاه
با استفاده از ماشین مجازی کاربران میتوانند بدون نیاز به تغییر در سیستمعامل اصلی، نسخههای مختلفی از سیستمهای عامل دیگر را اجرا کنند. برای مثال کاربر سیستمعامل مک میتواند ازطریق ماشین مجازی، ویندوز را اجرا کرده و نرمافزارهای ویندوزی را روی مکبوک خود بدون هیچ مشکلی تست کند. چنین عملکردی برای تست سازگاری نرمافزارها در محیطهای مختلف نیز بسیار مفید است.
3. بهینهسازی استفاده از سرورها
یکی از مهمترین مزایای مجازیسازی، امکان اجرای چندین سرور مجازی روی یک سختافزار فیزیکی است. در روشهای سنتی هر سرور به یک سختافزار مجزا نیاز داشت که باعث افزایش هزینه و مصرف انرژی میشد. اما با استفاده از مجازیسازی شرکتها میتوانند از منابع خود بهصورت بهینه استفاده کرده و هزینههای عملیاتی را کاهش دهند. این موضوع بهویژه در مراکز داده (Data Centers) اهمیت زیادی دارد.
4. افزایش امنیت و جداسازی برنامهها
ماشینهای مجازی محیطی ایزوله برای اجرای برنامهها فراهم میکنند. این ویژگی به کاربران امکان میدهد تا برنامههایی را که ممکن است شامل بدافزار باشند، بدون خطر آلوده شدن سیستم اصلی اجرا کنند. همچنین میتوان از ماشینهای مجازی برای اجرای برنامههای حساس مانند سامانههای مالی و مدیریتی استفاده کرد تا در صورت بروز مشکل، تاثیر آن محدود به محیط مجازی باشد.
5. رایانش ابری و ارائهی خدمات ابری
ماشینهای مجازی یکی از ارکان اصلی رایانش ابری هستند. ارائهدهندگان خدمات ابری مانند Amazon Web Services و Microsoft Azure و Google Cloud از ماشینهای مجازی برای ارائهی سرورها و منابع پردازشی به کاربران استفاده میکنند. چنین قابلیتی به کاربران امکان میدهد که بدون نیاز به خرید سختافزارهای گرانقیمت، از سرورها و نرمافزارهای مبتنی بر ابر بهره ببرند.
6. بازیابی و پشتیبانگیری از سیستمها
یکی دیگر از کاربردهای مهم ماشینهای مجازی، امکان گرفتن نسخهی پشتیبان (Snapshot) از سیستمها است. در صورت بروز مشکل یا خرابی سیستم، کاربران میتوانند بهسرعت نسخهی قبلی ماشین مجازی را بازیابی کنند و بدون از دست دادن دادهها به کار خود ادامه دهند. این روش برای شرکتها و سازمانهایی که نیاز به راهکارهای بازیابی سریع اطلاعات دارند بسیار مفید بهنظر میرسد.
7. اجرای نرمافزارهای ناسازگار با سیستمعامل میزبان
گاهی اوقات برخی نرمافزارهای قدیمی با سیستمهای عامل جدید سازگار نیستند و نمیتوان آنها را بهصورت عادی اجرا کرد. ماشینهای مجازی این مشکل را حل میکنند و به کاربران امکان میدهند که سیستمهای عامل قدیمیتر را روی دستگاههای جدید اجرا کنند. این قابلیت بهویژه برای سازمانهایی که هنوز از نرمافزارهای قدیمی و اختصاصی استفاده میکنند بسیار حیاتی است.
مجازیسازی چطور انجام میشود؟
مجازیسازی ازطریق نرمافزار خاصی به نام هایپروایزر (Hypervisor) انجام میشود. هایپروایزر لایهای نرمافزاری است که بین سختافزار فیزیکی و سیستمعاملهای مجازی قرار میگیرد و امکان اجرای چندین سیستمعامل را روی یک سختافزار واحد فراهم میکند.
در ابتدا هایپروایزر سختافزار سیستم را شبیهسازی کرده و منابعی مانند پردازنده، حافظه، دیسک سخت و شبکه را بهطور مجازی به ماشینهای مجازی اختصاص میدهد. چنین فرآیندی باعث میشود که هر ماشین مجازی تصور کند که به سیستمی مستقل با سختافزار اختصاصی متصل است.
پس از راهاندازی هایپروایزر، کاربران میتوانند ماشینهای مجازی موردنظر خود را ایجاد و روی آنها سیستمهای عامل مختلف را نصب کنند. این ماشینهای مجازی بهصورت ایزوله از یکدیگر اجرا میشوند؛ به این معنا که مشکل یا خرابی در یکی از آنها بر دیگری تاثیر نمیگذارد.
هایپروایزرها به دو دستهی نوع اول (Bare-Metal) و نوع دوم (Hosted) تقسیم میشوند. در نوع اول هایپروایزر مستقیما روی سختافزار نصب شده و عملکرد بهتری دارد، در حالی که در نوع دوم هایپروایزر روی یک سیستمعامل میزبان اجرا میشود و انعطافپذیری بیشتری ارائه میدهد.
پس از ایجاد ماشینهای مجازی، کاربران میتوانند منابع سختافزاری را بین آنها مدیریت کرده، تنظیمات شبکهای را انجام دهند و در صورت نیاز، از آنها نسخههای پشتیبان تهیه کنند. این فرآیند به سازمانها کمک میکند تا با کاهش هزینههای سختافزاری و افزایش بهرهوری، زیرساختهای فناوری اطلاعات خود را بهینهسازی کنند.
انواع تکنولوژیهای مجازیسازی
مجازیسازی فناوری پیشرفتهای است که به کاربران اجازه میدهد منابع سختافزاری و نرمافزاری را بهصورت انتزاعی مدیریت و از آنها بهینهتر استفاده کنند. این فناوری در حوزههای مختلفی کاربرد دارد و بسته به نیاز، انواع متفاوتی از مجازیسازی توسعه یافته است.
1. مجازی سازی سرور (Server Virtualization)
مجازیسازی سرور یکی از رایجترین انواع مجازیسازی است که در آن یک سرور فیزیکی به چندین سرور مجازی تقسیم میشود. هر سرور مجازی میتواند سیستمعامل و برنامههای مخصوص به خود را داشته باشد، در حالی که همگی از یک سختافزار مشترک استفاده میکنند. چنین روشی باعث میشود که استفاده از منابع سرور بهینهتر شده، هزینههای خرید و نگهداری سرورها کاهش یابد و بهرهوری مراکز داده افزایش پیدا کند. در مجازیسازی، نرمافزارهای هایپروایزر نقش کلیدی ایفا میکنند و امکان مدیریت چندین سرور مجازی را روی یک سختافزار فراهم میسازند.
2. مجازیسازی دسکتاپ (Desktop Virtualization)
در این نوع مجازیسازی، سیستمعامل و محیط کاری کاربران بهجای اجرا روی سختافزار فیزیکی خودشان، بر روی سرور مرکزی اجرا میشود. این فناوری به کاربران امکان میدهد که از هر دستگاهی مانند لپتاپ، تبلت یا حتی تلفن همراه، به محیط دسکتاپ خود دسترسی داشته باشند. دسکتاپ ابری یا مجازی به سازمانها کمک میکند تا سیستمهای کارمندان را بهصورت متمرکز مدیریت کرده، امنیت دادهها را افزایش داده و هزینههای سختافزاری را کاهش دهند. فناوری یادشده بهویژه در محیطهای کاری که نیاز به مدیریت یکپارچه سیستمها دارند، بسیار مفید است. برای اینکه با دسکتاپ مجازی بیشتر آشنا شوید پیشنهاد می کنم مقاله دسکتاپ مجازی چیست را در وبلاگ ما بخوانید.
3. مجازیسازی شبکه (Network Virtualization)
در مجازیسازی شبکه اجزای فیزیکی شبکه مانند روترها، سوئیچها و فایروالها بهصورت نرمافزاری شبیهسازی شده و امکان مدیریت انعطافپذیر و پویا فراهم میشود. این فناوری به مدیران شبکه اجازه میدهد که پیکربندیهای پیچیده شبکه را بدون نیاز به تغییرات سختافزاری انجام دهند و شبکه را به چندین بخش ایزوله تقسیم کنند. مجازیسازی شبکه در مراکز داده و سرویسهای ابری کاربرد گستردهای دارد و باعث بهبود امنیت، کاهش هزینههای سختافزاری و افزایش سرعت راهاندازی شبکههای جدید میشود.
4. مجازیسازی ذخیرهسازی (Storage Virtualization)
در روش ذخیرهسازی چندین دستگاه ذخیرهسازی فیزیکی بهصورت یک واحد یکپارچه و متمرکز مدیریت میشوند. این فناوری به سازمانها اجازه میدهد که دادههای خود را بهصورت پویا بین دستگاههای ذخیرهسازی مختلف توزیع و از ظرفیت ذخیرهسازی بهینهتر استفاده کنند. یکی از مزایای اصلی روش یادشده، افزایش سرعت دسترسی به دادهها و کاهش هزینههای مربوط به خرید و مدیریت تجهیزات ذخیرهسازی است. مجازیسازی ذخیرهسازی بهویژه در مراکز داده و زیرساختهای ابری اهمیت زیادی دارد.
5. مجازیسازی نرمافزار (Application Virtualization)
در مجازیسازی نرمافزار برنامههای کاربردی بدون نیاز به نصب مستقیم روی سیستمعامل، بهصورت مجازی اجرا میشوند. این فناوری به کاربران اجازه میدهد که برنامههای خود را روی هر دستگاهی اجرا کنند، بدون آنکه نگران ناسازگاریهای سیستمعامل یا نیاز به نصب مجدد باشند. چنین روشی همچنین به مدیران فناوری اطلاعات کمک میکند که نرمافزارها را بهصورت متمرکز مدیریت کرده و امنیت آنها را افزایش دهند. مجازیسازی نرمافزار در محیطهای سازمانی که نیاز به اجرای برنامههای قدیمی یا ناسازگار دارند بسیار مفید است.
6. مجازیسازی داده (Data Virtualization)
مجازیسازی داده فناوری پیشرفتهای است که به کاربران اجازه میدهد دادهها را از منابع مختلف، بدون نیاز به انتقال فیزیکی بهصورت یکپارچه مشاهده و مدیریت کنند. این فناوری برای شرکتهایی که از پایگاههای دادهی پراکنده استفاده میکنند بسیار کارآمد است؛ زیرا امکان پردازش سریعتر اطلاعات، کاهش هزینههای انتقال داده و بهبود مدیریت دادههای توزیعشده را فراهم میکند.
7. مجازیسازی پردازندهی گرافیکی (GPU Virtualization)
مجازیسازی GPU یا پردازندهی گرافیکی، به چندین کاربر امکان میدهد که از یک کارت گرافیکی واحد برای پردازشهای گرافیکی سنگین استفاده کنند. این فناوری برای کاربردهایی مانند پردازش ویدیو، طراحی سهبعدی، بازیهای ابری و هوش مصنوعی بسیار مفید است. با مجازیسازی GPU (سرور gpu چیست؟) کاربران میتوانند از قدرت پردازش گرافیکی بالا بدون نیاز به سختافزار اختصاصی بهره ببرند. این روش همچنین هزینههای مربوط به خرید کارتهای گرافیکی گرانقیمت را کاهش داده و بهرهوری در پردازشهای گرافیکی را افزایش میدهد.
مزایا و معایب مجازیسازی
مجازیسازی یکی از فناوریهای کلیدی در دنیای فناوری اطلاعات است که امکان اجرای چندین سیستمعامل و برنامه بر روی یک سختافزار مشترک را فراهم میکند. این فناوری به سازمانها کمک میکند تا بهرهوری را افزایش داده، هزینهها را کاهش دهند و زیرساختهای IT خود را انعطافپذیرتر کنند. با این حال مجازیسازی نیز چالشها و محدودیتهایی دارد که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.
مزایای مجازیسازی
1. کاهش هزینههای سختافزاری و عملیاتی
با استفاده از مجازیسازی سازمانها میتوانند چندین ماشین مجازی را روی یک سرور فیزیکی اجرا کنند. این کار نیاز به خرید سختافزارهای جدید را کاهش داده و هزینههای مرتبط با نگهداری و تعمیر تجهیزات را کمتر میکند.
2. استفاده بهینه از منابع سختافزاری
در محیطهای سنتی، سرورها اغلب از ظرفیت کامل خود استفاده نمیکنند و بخشی از منابع سختافزاری آنها بلااستفاده میماند. مجازیسازی این مشکل را حل کرده و امکان استفاده حداکثری از منابع پردازشی، حافظه و ذخیرهسازی را فراهم میآورد.
3. افزایش انعطافپذیری و مقیاسپذیری
مجازیسازی سازمانها را قادر میسازد که بهسرعت سیستمهای جدید راهاندازی کنند، منابع را بر اساس نیاز تنظیم کنند و محیطهای IT را بدون نیاز به تغییرات فیزیکی گسترده گسترش دهند.
4. بهبود مدیریت و کنترل سیستمها
مدیریت سیستمهای مجازی بسیار آسانتر از سیستمهای سنتی است. با استفاده از ابزارهای مدیریت متمرکز، مدیران IT میتوانند سرورها، ماشینهای مجازی و منابع شبکه را از یک پنل واحد کنترل و نظارت کنند.
5. امکان اجرای چندین سیستمعامل بهصورت همزمان
مجازیسازی این امکان را فراهم میکند که روی یک سرور فیزیکی، چندین سیستمعامل مختلف مانند ویندوز، لینوکس و مکاواس بهطور همزمان اجرا شوند. چنین قابلیتی به توسعهدهندگان نرمافزار و مدیران سیستم کمک میکند تا محیطهای متنوعی را بدون نیاز به سختافزارهای اضافی آزمایش و مدیریت کنند.
6. بهبود امنیت و بازیابی اطلاعات
با استفاده از مجازیسازی میتوان از ماشینهای مجازی نسخههای پشتیبان تهیه کرد و در صورت بروز خرابی یا حملات سایبری، آنها را بهسرعت بازیابی نمود. همچنین ماشینهای مجازی را میتوان در محیطهای ایزوله اجرا کرد تا امنیت دادهها افزایش یابد.
7. کاهش مصرف انرژی
مجازیسازی باعث کاهش تعداد سرورهای فیزیکی موردنیاز میشود که در نتیجه، مصرف انرژی و هزینههای سرمایشی کاهش مییابد. این موضوع علاوه بر صرفهجویی در هزینهها، به کاهش اثرات زیستمحیطی نیز کمک میکند.
معایب مجازیسازی
1. هزینه اولیه بالا
اگرچه مجازیسازی در بلندمدت باعث صرفهجویی در هزینهها میشود، اما پیادهسازی اولیه آن نیازمند سرمایهگذاری در سرورهای قدرتمند، نرمافزارهای مجازیسازی و آموزش کارکنان IT است که ممکن است برای برخی سازمانها چالشبرانگیز باشد.
2. کاهش عملکرد در برخی موارد
ماشینهای مجازی به منابع سختافزاری مشترک دسترسی دارند و در برخی شرایط، اجرای همزمان چندین ماشین مجازی میتواند منجر به کاهش عملکرد شود. بهویژه در پردازشهای سنگین مانند رندرینگ گرافیکی یا پایگاههای دادهی حجیم، چنین موضوعی میتواند مشکلساز باشد.
3. پیچیدگی مدیریت و نیاز به تخصص فنی بالا
مدیریت محیطهای مجازی به دانش فنی و تجربهی کافی نیاز دارد. مدیران IT باید بتوانند منابع را بهدرستی توزیع کرده، امنیت سیستمها را تضمین کنند و مشکلات احتمالی را بهسرعت برطرف نمایند.
4. مشکلات امنیتی و آسیبپذیریهای جدید
اگرچه مجازیسازی میتواند امنیت را افزایش دهد، اما درعینحال میتواند نقاط ضعف جدیدی نیز ایجاد کند. مهاجمان سایبری ممکن است ازطریق آسیبپذیریهای هایپروایزر یا تنظیمات نادرست، به ماشینهای مجازی نفوذ کنند؛ بنابراین نیاز به تدابیر امنیتی قویتر و نظارت مداوم وجود دارد.
5. وابستگی به نرمافزارهای هایپروایزر
مجازیسازی بهشدت به نرمافزارهای هایپروایزر وابسته است و انتخاب پلتفرم نامناسب میتواند محدودیتهایی را در عملکرد، سازگاری و توسعهی زیرساختهای IT ایجاد کند. برخی از هایپروایزرها نیازمند لایسنسهای گرانقیمت هستند که ممکن است برای سازمانهای کوچک مقرونبهصرفه نباشد.
6. مشکلات در انتقال ماشینهای مجازی بین پلتفرمهای مختلف
اگرچه مجازیسازی امکان انعطافپذیری را افزایش میدهد، اما در برخی موارد انتقال یک ماشین مجازی از یک پلتفرم به پلتفرم دیگر (مثلا از VMware به Hyper-V) چالشهایی را به همراه دارد. چنین مشکلی میتواند به ناسازگاریهای نرمافزاری و هزینههای اضافی منجر شود.
7. افزایش نیاز به ذخیرهسازی و پهنای باند شبکه
با افزایش تعداد ماشینهای مجازی، نیاز به فضای ذخیرهسازی و پهنای باند شبکه بیشتر میشود. اگر زیرساخت مناسب برای مدیریت این افزایش بار وجود نداشته باشد، ممکن است عملکرد کلی سیستم دچار افت شود.
جمعبندی
مجازیسازی یکی از فناوریهای کلیدی در دنیای مدرن IT است که با استفاده از آن، منابع سختافزاری و نرمافزاری بهصورت کارآمدتر و انعطافپذیرتری مدیریت میشوند. این فناوری انواع مختلفی دارد از جمله مجازیسازی سرور، دسکتاپ، شبکه، ذخیرهسازی، نرمافزار و داده که هر کدام برای اهداف مشخصی مورد استفاده قرار میگیرند.
مزایای مجازیسازی شامل کاهش هزینههای سختافزاری، استفاده بهینه از منابع، افزایش انعطافپذیری، بهبود امنیت و کاهش مصرف انرژی است. با این حال چالشهایی مانند هزینههای اولیه بالا، پیچیدگی مدیریت، کاهش عملکرد در برخی موارد و مشکلات امنیتی نیز باید مورد توجه قرار گیرند.
بهطور کلی مجازیسازی راهکاری ایدهآل برای سازمانها و کسبوکارهایی است که دنبال بهینهسازی زیرساختهای IT، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری هستند. انتخاب تکنولوژی مناسب و پیادهسازی اصولی آن، میتواند تاثیر بسزایی در عملکرد و موفقیت سازمانها داشته باشد.
سوالات متداولی که شما میپرسید؟
1. تفاوت بین مجازیسازی و رایانش ابری چیست؟
مجازیسازی به معنای ایجاد نسخههای مجازی از سختافزار، سیستمعامل یا نرمافزار است، درحالیکه رایانش ابری مدلی برای ارائه خدمات IT است که از مجازیسازی برای ارائه منابع بهصورت آنلاین و مقیاسپذیر استفاده میکند.
2. آیا مجازیسازی تنها برای سازمانهای بزرگ مناسب است؟
خیر، مجازیسازی برای شرکتهای کوچک و متوسط نیز مفید است. این فناوری به کسبوکارها کمک میکند که با هزینه کمتر، بهرهوری بیشتری داشته باشند و از منابع سختافزاری خود بهینهتر استفاده کنند.
3. چگونه میتوان امنیت ماشینهای مجازی را تضمین کرد؟
برای افزایش امنیت ماشینهای مجازی باید از روشهایی مانند تنظیم دقیق مجوزهای دسترسی، بروزرسانی منظم هایپروایزر، استفاده از فایروالها و سیستمهای شناسایی نفوذ، تهیه نسخههای پشتیبان و نظارت مداوم بر فعالیتهای سیستم استفاده کرد.
منابع: